Rok 2018 to pierwsze zmiany, dotyczące ograniczenia handlu w niedziele i dni świąteczne. Ustawa, która weszła w życie w marcu ubiegłego roku, powoli przyzwyczajała nas do tego, że w drugą i trzecią niedzielę każdego miesiąca nie można zrobić zakupów w wielu punktach handlowych. Rok 2019 to dalsza ewolucja przepisów.
Niedzielne zakupy
Ustawowe zaostrzenia, dotyczące handlu w niedziele i dni świąteczne zakładają, że w bieżącym roku będzie można zrobić zakupy tylko w ostatnią niedzielę miesiąca. Ostatni etap zmian planowany jest na przyszły rok, kiedy zacznie obowiązywać całkowity zakaz handlu w tym dniu tygodnia. Wyjątkiem będzie 7 niedziel w skali roku: dwie niedziele handlowe w okresie przed Bożym Narodzeniem, jedna przed Wielkanocą i dodatkowe cztery w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu. Będą to ostatnie niedziele w tych miesiącach. Handel, jak również wszystkie działania z nim związane (ekspozycje towaru, rozliczenie, zamykanie sklepu etc.) w wigilię oraz sobotę przed Wielkanocą jest możliwy tylko do godziny 14.00. Centra handlowe w Warszawie informowały o tym z odpowiednim wyprzedzeniem.
Wyjątki od reguły
W niedziele niehandlowe wiele punktów handlowych może działać. Ustawa wymienia aż 32 wyjątki, które nie muszą liczyć się z przerwą w pracy. To między innymi stacje benzynowe, piekarnie, kwiaciarnie, kina, apteki, sklepiki z prasą, lodziarnie oraz punkty pocztowe. W tym ostatnim przypadku nowelizacja, która wchodzi w życie 1 stycznia 2019 zakłada niemożność przekształcenia sklepu w placówkę pocztową, co było chętnie stosowanym nadużyciem, zwłaszcza w przypadku jednej z sieci sklepów spożywczych. W ubiegłym roku nie każdy pracodawca stosował się do nowych przepisów. Wyniki kontroli z pierwszego kwartału działania ustawy pokazują, że Państwowa Inspekcja Pracy miała zastrzeżenia do wielu punktów handlowych. Ponad 8 tysięcy kontroli skutkowało nałożeniem 223 mandatów karnych na kwotę 240 tys. zł, skierowaniem 242 wniosków o ukaranie do sądu oraz zastosowaniem innych, dostępnych dla urzędników PIP środków.
Zmiana nawyków
Centra handlowe w Warszawie przyzwyczaiły się do wzmożonego ruchu w pozostałe dni tygodnia, które rekompensują pustki, panujące w niedziele. Pierwsze podsumowania wskazują tylko nieznaczne straty, wynikające z obostrzeń handlowych. Klienci są podzieleni w materii nowych zwyczajów handlowych. Osoby, przyzwyczajone do niedziel, spędzanych w centrach handlowych zwykle niechętnie przystają na zmiany. Rytuał dużych zakupów, połączonych z wizytą w kinie i punkcie gastronomicznym trzeba rozbić na dwie czynności. Zakupy przesuwa się na inny dzień lub sklep, w którym handel niedzielny może się odbywać. Odwiedziny w części rozrywkowej centrum handlowego w Warszawie mogą się odbywać bez przeszkód. Otwarte restauracje i kawiarnie mogą więc być nadal przedłużeniem seansu w kinie.
Możliwe są dodatkowe zmiany, które postuluje „Solidarność”. Dotyczą one wydłużenia czasu pracy w soboty do godziny 24.00 i poniedziałki od północy. Związek zawodowy uważa takie praktyki za niekorzystne dla pracowników.
